![](/media/lib/401/n-baczokiro-c7426e5842a5674f8c6b28e3c73bdbf1.jpg)
Znaleziono najstarsze w Europie szczątki H. sapiens i dowód na wykorzystywanie technologii UPI
12 maja 2020, 09:02Przed 46 000 lat niewielka grupa ludzi wprowadziła się do jaskini Baczo Kiro w górach Stara Płanina w dzisiejszej Bułgarii. Pozostały po nich kości licznych zwierząt, koraliki, wisiorki czy kamienne ostrza. Już tysiące lat wcześniej w tej samej jaskini zamieszkiwali neandertalczycy. Jednak tym razem zjawili się nowi przybysze. Jak dowiadujemy się z artykułu w Nature, byli to pierwsi znani nam Homo sapiens w Europie.
![](/media/lib/429/n-xiong-e6443f5b996edda4bc77b63046537448.jpg)
Nowe odkrycia rzucają niespodziewane światło na tajemnicze imperium mongolskich koczowników
6 listopada 2020, 04:38Z relacji sprzed około 2200 lat wiemy, że Chińczycy zmagali się z najazdami tworzących potężną konfederację plemion koczowników Xiongnu. Ich najazdy były zresztą jedną z przyczyn, dla których rozbudowywano na północy system umocnień, który przekształcił się w Wielki Mur Chiński. Dotychczas informacje o Xiongnu pochodziły wyłącznie z tego, co pisali o nich wrogowie. Teraz archeolodzy zdobyli na ich temat niespodziewane informacje.
![](/media/lib/453/n-sobor-92fa98e51e6de102686f8af302f4c234.jpg)
Rosjanie znaleźli dwa książęce pochówki potomków Aleksandra Newskiego
4 maja 2021, 13:54Archeolodzy z Rosyjskiej Akademii Nauk zidentyfikowali pochówki książąt Dymitra Alekandrowicza oraz Iwana Dymitrowicza, potomków jednego z największych ruskich władców, Aleksandra Newskiego, świętego Kościoła Prawosławnego.
![](/media/lib/485/n-pozarlasu2-da5ce5a90a18778f1cfb7b6830180227.jpg)
Już 125 000 lat temu ludzie świadomie zmieniali krajobraz
3 stycznia 2022, 17:06Ludzie w znaczący sposób zmieniali otaczający ich ekosystem już 125 000 lat temu. A robili to neandertalscy łowcy-zbieracze. Do takich wniosków doszedł zespół naukowy pracujący pod kierunkiem uczonych z Uniwersytetu w Lejdzie. Uczeni poinformowali na łamach Science Advances, że neandertalczycy celowo używali ognia to pozbywania się lasów i zarośli.
![](/media/lib/518/n-osiol-70518ae14fb899ddc45fe6e3b5d9b369.jpg)
Osła udomowiliśmy tylko raz
12 września 2022, 07:44Brakuje mu prestiżu konia, nie jest naszym najlepszym przyjacielem jak pies i nie stanowi podstawy pożywienia jak świnia czy krowa. Ale to on – osioł – pomagał ludziom zbudować najpotężniejsze imperia starożytności. Proces udomowienia tego niezwykłego zwierzęcia stanowił dotychczas dla nas zagadkę. Została ona właśnie rozwiązana przez międzynarodowy zespół naukowy, na którego czele stał Ludovic Orlando z Université Paul Sabatier w Tuluzie.
![](/media/lib/552/n-aerofony3-8174367568cda30017afd43ba040675d.jpg)
W Izraelu znaleziono niezwykłe prehistoryczne instrumenty sprzed 12 000 lat
13 czerwca 2023, 11:31W północnym Izraelu na stanowisku Eynan-Mallaha znaleziono rzadkie prehistoryczne instrumenty sprzed ponad 12 000 lat. Flety z ptasich kości wykonali przedstawiciele łowiecko-zbierackiej kultury natufijskiej, która rozwijała się na tych terenach od 13 000 do 9700 lat przed naszą erą. Kościane flety, aerofony, są rzadko znajdowane i spotyka się je przede wszystkim w Europie
![](/media/lib/573/n-falszywka-8dee9b5d06e80a3b3b3fa0ba79a4249f.jpg)
Ważna skamieniałość okazała się podróbką
19 lutego 2024, 16:55W 1931 roku we włoskich Alpach w formacji skalnej sprzed około 247 milionów lat znaleziono skamieniałego płaza. Tym, co przyciągnęło uwagę naukowców były ślady tkanek miękkich, zachowane w postaci obrysu ciała. Znalezisko stało się znane w kręgach naukowych, zwierzę zakwalifikowano jako Tridentinosaurus antiquus z grupy Pronorosauria i uznano je za ważny element zrozumienia wczesnej ewolucji płazów. Teraz okazało się, że ta ważna skamieniałość – przechowywana w Museo della Natura e dell'Uomo na Uniwersytecie w Padwie – to w znacznej mierze falsyfikat.
![](/media/lib/600/n-cms-f8f8c493bc1dce95bd431a11a1e7a687.jpg)
Badacze z LHC wykorzystali najcięższe cząstki elementarne do sprawdzenia teorii Einsteina
23 stycznia 2025, 09:51W Wielkim Zderzaczu Hadronów przeprowadzono pierwsze badania, których celem było sprawdzenie, czy najcięższe cząstki elementarne – kwarki t (wysokie, prawdziwe) – zachowują się zgodnie ze szczególną teorią względności Einsteina. Eksperyment, wykonany przy użyciu CMS, miał sprawdzić prawdziwość kluczowego elementu teorii względności, czyli symetrii Lorenza. Zgodnie z nią prędkość światła jest identyczna we wszystkich kierunkach.
![Góra lodowa u wybrzeży Labradoru](/media/lib/11/1183468197_068579-fd5e5a828af6f7784e5d85177f870b97.jpeg)
Olbrzymia góra lodowa zarysowała dno morskie
3 lipca 2007, 13:07Na dnie morskim u zachodnich wybrzeży Grenlandii znaleziono ślady największej znanej człowiekowi góry lodowej. Olbrzym wyrzeźbił w dnie rów o szerokości 750 metrów i głębokości 40 metrów.
![](/media/lib/36/slady-stop-3960e2ec63adf97566a45b76cbce412e.jpg)
Stare ślady maleńkich stóp
6 października 2008, 09:03Naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Ohio odkryli w skale osadowej z Nevady najstarsze skamieniałe ślady zwierzęce na Ziemi. Pochodzą one sprzed ok. 570 mln lat. Należą do parecznika (Chilopoda) lub zamieszkującego środowisko wodne robaka (Vermes). Oznacza to, że już wtedy na naszej planecie występowały złożone organizmy, co podważa teorię, zgodnie z którą w prekambrze życie ograniczało się do drobnoustrojów i bardzo prostych organizmów wielokomórkowych.